Parmakla ya da
mizrapla çalinan,yanlari oyuk bir gövdesi bulunan,uzun sapli,telli bir
çalgidir.Gövdesi her iki yandaki oyuklarla adeta ikiye böölünmüs gibi
görünen çalginin gögsünde yuvarlak bir delik vardir.gögse kosut olan
alt tabla düz ya da bombelidir.Kedi bagirsagi,naylon ya da çelikten
yapilmis teller ön yüz üzerindeki isik ya da köprüden geçirilerek
gövdeye baglanir.
Ispanya'da
gitarin ilk örnekleri 17.yy'da görüldü.Bunlar lavta'ya benzer
çalgilardir.Gitar bugünkine yakin biçimini hem Ispanya'da,hem de Fransa
ve Italya'da ancak 16.yy'da kazandi.O dönemde 4 çift teli vardi.Bu
teller yapilir ve parmakla çalinirdi.Sonraki yüzyilda gitara 5 çift tel
takildi.Daha önceleri az olan,sapindaki perdelerin sayisi da 10'a
çikarildi.Ince uzun ve derin gövdesinin orta bölümü hafifçe
dardi.Tinisi,lavtaninkine oldukça yakindi.Teller pestten tize dogru
LA-RE-SOL-SI-MI olarak akort yapiliyordu,gögsün iç tarafindaki
balkonlar,enlemesine ve birbirine kosut biçimde yerlestirilmisti.
Bu dönemde
gitar,halk arasinda oldugu gibi,aristokratlar arasinda da
kulllaniliyordu.18.yy'in sonlarinda,gövdenin iki yanindaki oyuklar daha
da belirgenlesti,Pes tarafa Mi teli eklenerek,tel sayisi 6'ya çikarildi.
Kimi önemsiz
degisiklerden sonra 19.yy'in ortalarinda,çalgi yapimcisi Antonio De
Torres çalgiya yepyeni bir biçim verdi;çalginin boyutlari büyüdü,gögüs
içindeki balkonlar,bir merkezden çevreye yayilan isinlar biçimini
aldi.Sesi güçlendi ve yeni tinilar kazandi.Antonio De Torres'in
gitarlari bügünkü klasik ve flamenko gitarlara çok yakindir.
Folk müzikte ya
da cazda kullanilan gitar,geleneksel gitardan oldukça farklidir.Bu
gitarlara takilan çelik teller daha gergindir.Gögüs ve alt tabla
bombelidir ve,teller kemandaki gibi esik üzerinden geçirilip bir
kuyrukla gövdeye baglanir.Çalgidan daha yüksek ses alabilme yolunda
günden güne artan arastirmalar sonucu 1920'ye dogru elektrikli gitar
dogdu.1949'dan baslyarak içi bos olmayan elektikli gitarlar
yapildi.Böylece,gövde bir rezonans kutusu olmaktan çikmistir.Çalgiyla
dinleyici arasina,amplifikatör ve hoparlör girmistir.
Çagdas klasik
gitar genellikle alti tellidir,ama bes telli olanlarida vardir.Akustik
gitar olarak da bilinen klasik gitar degisik agac türlaerinden
yapilir.Pop ve folk müzik sanatçilarinin çogu klasik gitar yerine daha
güçlü ses veren 12 telli gitar kullanir.
Özellikle rock
müzikte,geleneksel gitar yerine içi bos olmayan,gövdesi sert metal ya
da plastikten yapilmis elektro gitar kullanilir.Elektrogitarda tel
titresimleri amplifikatörle güçlendirilerek hoparlöre iletilir.Degisik
gitar türleri arasinda tellerine metel bir çubukla basilarak çalinan
hawaii gitari ile folk müziginde pena ile çalinan metal telli gitar
sayilabilir.
|