Manyetik, adi üzerinde manyetik alan yaratarak tellerin titresiminden olusan manyetik alan degisimini sinyal olarak amp e yollayan alettir.
Birkac sekilde gruplara ayrilmistir
A. Kullanilan bobin miktarina göre
1) Singel Coil (adi üzerinde tek bobinli) : Strat tipi gitarlarin klasik manyetiğidir."twang" adi verilen o tipik country sesine sahiptir. Ürettikleri sesle beraber "hum " denen gürültüyü de ilettiklerinden özellikle distortion ya da overdrive ile kullanilmalari sorunludur.
2) Humbucker (singel coil un yarattigi "hum" adi verilen gürültüyü durdurduğu icin bu ad verilmistir) : Direnc 2 kat büyüdüğünden , ses de baslasir. Daha dolgun, gürültüsüz ve yuvarlak bir ses ortaya cikar. İlk versiyonu P.A.F denilen (Patten Applied For) Seth Lover adli kisin ürettiğidir. 59 da üretilmistir.
3) Humbucker in Singel Coil format: Adi kendini acikliyor. Olay sadece büyüklük farki.
B. Şekline göre:
1) Pole pieced : Miknatistan cikan her tel icin bir uzanti cubugu mevcuttur
2) Blade : Manyetiin devami tek parca metal bir tabletten olusur.
3) Paralell axis: Burda her tel icin 2 adet dikdörtgen miknatis uzantisi mevcuttur. Tellerin ugradigi cekim gücü daha zayif, manyetik alan ise daha yassi ama daha genistir.
C. Çalisma prensibine göre:
1) Passive: Manyetigin ürettigi sinyal saf olarak amp'a gider. Manyetik alan daha güclüdür. Teller daha fazla cekime maruz kalir. Her manyetiin kendi karakteri vardir ve bu oldukca belirgindir. Artilari daha sicak, gercek karakter dolu ses vermeleridir. Negatif yönleri ise yüksek ses gücü icin yüksek manyetik alan olusturmak zorundalardir. Bu da tellerin serbest titresimini sinirlar.
2) Active: Burda manyetik alan kücüktür.bu manyetik alanda olusan sinyali güclendirmek icin bir pre-amp kullanilir. Sinyal genellikle 9 voltluk bir pille güclendirilir. 18 volt ile calismasi da mümkündür.
Avantajlari uzun kabloda sinyal eksikligi olusmaz. Ses güclüdür. Harmonikler belirgindir. Ama sesin canliligi sinirlidir. Pil deistirmek her gitarda kolay diğildir. Konserin ortasinda ya da kayitta pil problemleri olusabilir vs.
D. Kullanilan miknatis tipine göre
1) Al-Ni-Co(aluminiumnikelkobalt) 2-5 ve hatta en son 8 gibi numaralara sahip olan ve bu numaralarin büyüklügü ile dogru orantili güce sahip miknatis tipidir. Al-Ni-Co genelde daha yumusak, daha sicak sesler üretir. Çekim alani daha azdir. Ses daha kirlidir ve ayrintilar daha yuvarlaktir.
2) Seramik: Ses daha belirgin, daha steril ve acik, olusan manyetik alan, direnc ve dolayisiyla cikis gücü daha yüksektir. Al-ni-co ile seramik arasindaki farki´nick cave ile sebastian bach `ile bagdastirabiliriz.
Bir de bobinlerin sesinin ayrilip ayrilamamasina göre ayirma durumu var. Buna coil splitt deniyor. En önemli avantaji değisik pozisyonlardaki manyetikleri kombine etmeye yaramasi! 4 telli manyetikler coil splitt olayina uygun ,2 telliler ise degildir.
Manyetik secimi konusunda baska temel kavramlar da mevcut:
Mesela cikıs gücü icin kullanilan direnc, ki genellikle Kohm ile belirtilir.7.5-11 kohm arasi vintage-medium.. 11kohm ve 18 kohm hot ,>18 very hot ile belirlenmistir. direnc arttikca bass tonlarin ve midlerin belirginlestigi, tizlerin ise belirsizlestigini söyleyebiliriz. Tabii bu gitarin gövdesiyle de baglantili ki bu konuya gelicem
Resonant peak: Burda olay tellerin titresimi ile ortaya cikan tizlerin miktaridir. Dalga boyu ölcümü oldugundan hz ile ölcülür. Genelde direnc ile ters orantilidir. Yine de bu genelleme herzaman tutmaz
Gelelim pratik manyetik secim metoduna :
Burda birden fazla kriter mevcut. En önemlileri söyle :
1. Gitarin gövde malzemesi ( her agac belli frekanslari daha güclü/daha az güclendirdiginden, farkli agac tipleri oldukca önemli bir rol oynar )
2. Gitar sapinin ve klavyesinin malzemesi
3. Tel kalinligi
4. Çalinacak müzik türü
5. Kullanilan amp tipi.
6. Gitar üzerindeki pozisyonu (bridge ,mid ,neck) yani köprü ,orta pozisyon ya da sap pozisyonu:ses karakteri ve tellerin titreme miktari köprüden sapa dogru artar
7. Tellerin gövdeye baglanis sekli.vibratolu ,stoptail peace ya da string thru baglanti tipli gibi.
mesela cok güclü manyetik alana sahip bir manyetik ,diyelim ki dimarzio x2n ya da seymour duncan invader,yumusak kalpli blues icin oldukca yirtici bir karaktere sahiptir.bunu yaninda bir seymour duncan patb-3 hayvani hizlarda solo atan bir gitarist icin fazla yumusak kalplidir.
les paul tadinda oldukca bass bir gövdeye ama oldukca tiz bir sapa ve gövde kaplamasina sahip gitarlara uygun manyetikler genellikle mid acisindan güclü manyetiklerdir.örnegin dimarzio fred ,seyour duncan custom ,jb vs
eger eldeki gitar s-s-s(singel singel singel) yani üc manyetii de singel coil olan bir gitarsa(tipik strat) ama müzisyen kisi metal yapma niyetindeyse ya köprü manyetiinin yuvasini büyütür(gerkesiz) ya da gidip humbucker in singel format alir.yani kücücük ama humbucker olan bir manyetik.hem isinizi görür ki mesela jb jr. süpper bi manyetiktir ,hem de agaca ve gitarin konseptine zarar vermemis olursunuz.
genellikler ritim icin köprü manyetigi kullanilir.nedeni sesin daha tiz ama daha belirgin olmasidir.bu yüzden köprüye secilen manyetigin buna uygun secilmesi sart.
sap mayetigi ise ,tellerin salinim alani daha büyük oldugundan ,daha zayif direncli secilmelidir.yoksa aradaki ses farki özellikle sololarda ortaya cikar.tabiiki bu özelligi kendi avantajiniza da kullanabilirsiniz.sololarda daha kolay duyulabilmeyi sagladigi bir gercek.
|