AKTIF MÜZIK TERAPI
Kam ve Baksi adi verilen Orta Asya hekimleri, müzik ve dansi hasta tedavisi için kullaniyorlardi. Kazakistan, Kirgizistan, Altay, Mogolistan ve Sibirya bölgelerinde halen devam eden bu dans terapisi, kol, omuz ve bas hareketleriyle faaliyete geçen ruhi enerjinin bütün vücudu sarmasi ile elde edilen trans hali sonucu, hasta kisi için gerekli tedavi bilgisine ulasmayi amaçlamaktadir. Baksilar; KILKOPUZ, DOMBRA, SANKOPUZ, ASATAYAK, DAVUL gibi müzik aletleri ile trans ve tedavi eylemini gerçeklestiriyorlardi. Bu seanslarda genel olarak Pentatonik müzik tonlari kullaniliyordu. Ingiltere’de, Londra Nordoff Robbins müzikterapi enstitüsünde uygulanan tedavi sisteminde Pentatonik müzigin kisilerde kendine güven ve kararlilik olusturdugu bulgusu ile, otistik çocuklarin tedavisi ve egitiminde bu müzik kullanilmaktadir.


PASIF ( RECEPTIV ) MÜZIK TERAPI GELENEGI
Müzik konusunda arastirma yapan uzmanlarin görüsüne göre müzik, konusmadan önce de var idi. Konusma için gerekli olan soyut kavramlar, hafiza, semboller, çagrisimlar, analojik baglantilar insanla beraber gelismis ve olgunlasmistir. Tabiatin her zerresinde ise büyük bir nizam ve ahenk içinde devam eden ritim ve melodi beraberligi bulunmaktadir. Kus seslerindeki ahenk ve ritim mükemmelliginde; elektronlarin, atomlarin, galaksilerin hareketleri ile vücudumuzdaki sivilarin dolasimlarinin büyütülen seslerinde müzigin varlik alemiyle ilgi ve iliskisini gözlemleyebilmekteyiz.
Dünyada müzik ve müzikterapi tarihi anlayisi bizi antropoloji, tarih, ethnoterapi, ethnomedicin, psikoloji, pedagoji, sosyoloji, spiritüalite, parapisikoloji gibi bilimlerle isbirligine götürmektedir.
Tarih açisindan konuya girdigimizde çok eski yillara yolculuk yapmamiz gerekir :
Azerbaycan’da Gobustan Kayaliklarinda görülen dans eden insan sekilleri, 12 – 14 bin yillik müzik ve hareket gerçegini ortaya koymaktadir. Uygur Türklerine ait Hoten sehri Çerçen kazasi yakininda Mülçe irmagi kenarinda bulunan Mingyar kaya resimleri 6-8 bin yillik bir geçmisten haber vermektedir.
Çok eski zamanlara bizi ulastiran tarih ve kültür birikimi, Proto Türk kültürü ile gözlendiginde, Alman bilim adami Dr. Wolfram Eberhard tarafindan yaziya geçirilmis bilgiler önem tasimakta olup, Türk kültürünün M.Ö. III bin yillarinda Çin kültürüne; müzik, dans seramik, tiyatro, hayvan terbiyesi v.b. konularindaki etkileri belgelenmektedir. Fransiz arastirici Maurice Curan’in Çin kaynaklarina dayanarak Lavinniac müzik ansiklopedisinde nesredilen verilere göre, Eski Türk müzik enstrümanlari ve pentatonik (bes sesli) müzik icra sekli Çin kültürünü genis biçimde etkilemistir. Bu konuda Eduard Chavannes, Bela Bartok, Robert Lach isimli arastiricilar ve büyük Türk Etnomüzikologlari Mahmut Ragip Gazimihal ile Ahmet Adnan Saygun, Ferruh Arsunar arastirmalar yapmislar, Türk müzik kültürünün Orta Asya – Anadolu baglantisini ve Çin kültürüne etkisini belgelerle ortaya koymuslardir. Bu arastirmalara göre Proto Türk kültürünün önemli merkezleri, Sensi ve Kansu eyaletleridir. Hakas ve Tuva kültürü, Altay Türk kültürü bizi M.Ö. 3000 yillari ile bulusturmaktadir. XX . yüzyilin basinda Sovyet arastiricilar Rudenko ve Griaznov, Altay’lardaki Pazirik Vadisinde buzlarin altinda ”Çeng” adi verilen bir enstrüman buldular. Rudenko, bu enstrümanin ait oldugu Proto-Türk kültürü tarihini 3700 yil önceye götürmektedir.
Türk tarihi ve kültüründe önemli bir yeri olan müzik ve dans ve bunlarla yapilan tedavi konusunda; pentatonik müzik formu ve Baksi-Kam tedavi geleneginin yanisira olgunlasip yerlesen makam müzigi ile tedavi’ günümüz tibbinda yeniden güncellesmis bulunmaktadir. Bin yildan daha önceki zamanlarda Orta Asya’da, Horasan ve Uygur bölgelerinde geliserek yayilan makam musikisi hakkinda Farabi, Ibn-i Sina, Ebu Bekir Razi, Hasan Suri, Hekimbasi Gevrekzade Hafiz Hasan Efendi, Hasim Bey eserler yazmislar ve makamlarin duygular ve organlarla iliskilerini tasniflerle belirtmislerdir. Pentatonik müzik Türk illerinde gelismeye devam ederken, yedili sistem olan ve bir tam sesin dokuz komadan olusmasi esasina dayali makam sistemi, takriben dört yüzü geçen makam zenginligi ile kültür ve sanatimiza büyük katkida bulunmustur.
M.S. 834-932 yillarinda yasamis olan müslüman Türk bilginlerinden Ebu Bekir Razi, melankoliklerin tedavisi üzerine yazdigi bir eserinde söyle diyor: “… melankolik hasta kesinlikle mesguliyetle tedavi edilmelidir. … melankolik hasta balik tutma veya avlanma gibi eglenceli islerden biri ile ugrasmalidir. Mümkünse çesitli oyunlara alistirilmalidir; huyunu, ahlakini, davranislarini begendigi ve sevdigi kimse ile bulusup görüsmeli özellikle güzel sesle okunan sarkilar dinlemelidir.”


Büyük Türk Bilgini Farabi (870-950) makamlarin ruha etkisini söyle siniflandirir:
1. Rast makami: Insana sefa(nese, huzur) verir.
2. Rehavi makami: Insana beka (sonsuzluk fikri) verir.
3. Küçek makami: Insana hassasiyet ( duyarlilik ) verir.
4. Büzürk makami: Insana havf ( çekinme, sakinma duygusu) verir.
5. Isfahan makami: Insana hareket kabiliyeti ve güven hissi verir.
6. Neva makami: Insana lezzet ve ferahlik verir.
7. Ussak makami: Insana gülme ’dilhek’ verir.
8. Zirgüle makami: Insana uyku ’nevm’ verir.
9. Saba makami: Inasana secaat (cesaret, kuvvet) verir.
10. Buselik makami: Insana kuvvet verir.
11. Hüseyni makami: Insana sulh ( sükunet, rahatlik) verir.
12. Hicaz makami: Insana tevazu (alçak gönüllülük ) verir.
Büyük islam bilgin ve filozoflarindan Ibn-i Sina ( 980-1037), musikinin tipta oynadigi rolü söyle tanimlamaktadir: “…tedavinin en iyi yollarindan, en etkililerinden biri, hastanin akli ve ruhi güçlerini arttirmak, ona hastalikla daha iyi mücadele için cesaret vermek, ona en iyi musikiyi dinletmek , onu sevdigi insanlarla bir araya getirmektir…”
Ibn-i Sina, Farabi’nin eserlerinden çok yaralandigini ve hatta musikiyi de ondan ögrenerek Tip mesleginde uygulamaya koydugunu söylemektedir. Arapça yazdigi Kitap’ün necat ve Kitab’ün Sifa’daki oniki fasil tamamen musikiye ayrilmis oldugundan, bu kisim Baron Rodolph Dearlangar tarafindan Fransizca olarak ’La musique Arap’ adiyla yayinlanmistir.
Eski Türk hekimlerinden Suuri’nin ’Tadil-i Emzice’ adli eserinde müzik ile tedavi hakkinda genis bilgi vardir. Suuri, ’Tadil-i Emzice’de belirli makamlarin günün belirli zamanlarinda etkili oldugunu belirtmektedir. Ona göre:


* Rast ve Rehavi makamlari: Seher zamanlari etkilidir.
* Hüseyni makami: Sabahleyin etkilidir.
* Irak makami: Kuslukta etkilidir.
* Nihavend makami: Ögleyin etkilidir.
* Hicaz makami: Iki ezan arasi etkilidir.
* Buselik makami: Ikindi zamani etkilidir.
* Ussak makami: Gün batarken etkilidir.
* Zengüle makami: Gurubdan sonra etkilidir.
* Muhalif makamlari: Yatsidan sonra etkilidir.
* Rast makami: Gece yarisi etkilidir.
* Zirefkend makami: Gece yarisindan sonra etkilidir.
Suuri’ye göre musikinin meclis adamlarina olan etkileri de birbirlerinden farklidir.
* Ulema ( Alimler ) Meclisine: Rast ve Tevabii makamlari
* Ümera ( Emirler ) Meclisine: Isfahan ve Tevabii makamlari
* Dervisler Meclisine: Hicaz ve Tevabii makamlari
* Sufiler Meclisine: Rehavi ve Tevabii makamlari etkilidir.
Günümüzden 900 sene önce Selçuklu Sultani Nureddin Zengi tarafindan Sam’da yaptirilan Nureddin Hastanesi’nde musiki makamlari tedavi amaciyla kullanilmistir. Sonraki dönemlerde 700 senedenberi Amasya, Sivas, Kayseri, Manisa, Bursa, Istanbul (Fatih Külliyesi) ve Edirne sifahanelerinde 100 sene önceye kadar musiki ile tedavi uygulanmistir. Evliya Çelebi seyahatnamesinde söyle yazilidir: “””Merhum ve magfur Bayezid Veli … Vakifnamesinde hastalara deva, dertlilere sifa, divanelerin ruhuna gida ve def’i sevda olmak üzere on adet hanende ve sazende gulam tahsis etmistir ki, üçü hanende biri neyzen, biri kemani, biri musikari, biri santuri, biri udi olup, haftada üç kere gelerek hastalara ve delilere musiki fasli verirler…”
Anlasildigina göre, Horasan kaynakli Türk Sanat musikisi ve Horasan-Anadolu musiki makamlarimizin olgunlugu ile gelisen pasif-receptiv müzik terapi gelenegi icrasi sirasinda hastalar rahat bir sekilde oturarak veya uzanarak dinlenme halinde idiler. Bu tedavi seklinde amaç, hastalarin emosyonel (duygu) durumlarini degistirerek onlari rahatlatmak ve kendine güvenlerini kazanmalarina yardimci olmak idi.
Günümüzde tarafimizdan uygulanan teknikte bu esaslara sadik kalinmistir. Hasta istirahat pozisyonunu alir, bir seans süresince genis ve rahatlatici bir ritim ve su sesi esliginde, Ney, Rebab, Çeng, Ud, Dombra ve Rübab ile emprovize (ritimli taksim) yapilir ve uygun makamlar üzerinde çalisilir. Bu sekilde bir icra sirasinda, otizm’den ve psikolojik çocuk hastaliklarindan Geriatri’ye kadar çesitli psikolojik ve fizik hastaliklarda olumlu degismeler ve iyilesmeler gözlenmektedir. Bu konuda Dr. L. Gutjahr ve Prof. V. Mechleid tarafindan EEG ölçümleri yapilmis ve en az 1000 yillik bu gelenek bugünün labarotuvarinda dogrulanmistir. 400’den fazla oldugu bilinen bu makamlardan önemli olan 15 tanesi üzerinde uygulamalardan sonra tedavide kullanilacak kaset ve CD’ler tarafimizdan vücuda getirilmistir.
Viyana’da Meidling Rehabilitasyon Merkezi’nde komada bulunan hastalara Türk musikisi makamlari dinletilerek terapi uygulamalari yapilmakta olup, beyinde alfa ve teta dalgalarinin degistigi tespit edilmistir ve bir çok hastanin müzik terapi seanslari ile komadan çiktiklari gözlenmistir.
1) NIHAVEND MAKAMI:
http://hotfile.com/dl/92893516/d469c...part1.rar.html
http://hotfile.com/dl/92897227/41ee0...part2.rar.html
Oglak Burcu (Yay Burcu). Satürn, Jüpiter. Toprak-Ates tabiatli. Sicak-kuru yapidadir. Ögleden sonra ( ikindi ) zamani etkisi fazladir. Sari safra, gündüz ve erkek baglantilidir. Kan dolasimi, karin bölgesi, kalça, uyluk ve bacak bölgelerine etkilidir. Kulunç, bel agrisi ve tansiyon rahatsizliklarina faydalidir. Kuvvet ve baris duygusu verir. Akil hastaliklarina etkili oldugu konusunda önemli bilgiler vardir. En eski makamlardandir. Ebu-selik kelimesinden geldigi söylenmektedir (Güzel yazma ve söyleme yetenegi).


2) RAST MAKAMI:
http://hotfile.com/dl/92893541/3fc86...part1.rar.html
http://hotfile.com/dl/92893586/f8a6b...part2.rar.html
http://hotfile.com/dl/92898273/b5153...part3.rar.html
Koç Burcu Ates tabiatli, kuru-sicak tabiatli makam. Gece yarisi ve seher zamanlari etkilidir. Soguk organlar olan kemik, beyin ve yaglara etkilidir. Fazla uyumayi engeller. Düsük nabzin yükselmesine yardimci olur. Özellikle çocuk bünyesinde nem hakim oldugu için; bu nedenle olusan dengesizlikleri düzeltir. Akil hastaliklarina iyidir. Sari safra baglantilidir. Erkek karakter gösterir. Gündüz, Sali günleri etkisi fazladir. Oglak burcu ve su ile iliskilidir. Tedavi degeri yüksek olan dört esas makamdan birisidir. Sefa, nese, iç huzuru ve rahatlik verir. Felç illetine devadir. Basa ve göze etkilidir. Kaslara tesiri vardir. En eski makamlardandir. Farsça “dogru” “dosdogru” “sag” ve “gerçek” demektir. Spazmi çözücü özelligi nedeniyle spastik ve otistik hastalarin tedavisinde yararlidir. Mars gezegeni ile baglantilidir.


3) REHAVI MAKAMI:
http://hotfile.com/dl/92901397/c1ac7...part1.rar.html
http://hotfile.com/dl/92902358/671b5...part2.rar.html
http://hotfile.com/dl/92904441/a292e...part3.rar.html
Terazi Burcu. Rüzgar tabiatli. Sicak ve kuru. Seher zamani ve ikindiyle yatsi arasi etkilidir. Aslan Burcu, Günes ve Pazar günüyle ilgilidir. Nemli ve kuru, sari safra, erkek, sag omuz, bas agrilari, burun kanamalari, agiz çarpikligi ve balgamdan gelen hastaliklara, akil hastalarina faydalidir. Doguma yardimci olur. Gögüs, mide ve yan bögür (basen) için faydalidir. Sonsuzluk ve yer çekiminden kurtulma duygusu verir. Urfali; Urfaya ait demektir. X. Yüzyildan önceye giden bir geçmisi vardir. Ibn-i Sina ve Evliya Çelebi´de bahsi çok geçer. Sonralari Rast makami, Rehavi makaminin yerini almistir. Diger adi Ruhavi´dir.


4) HÜSEYNI MAKAMI:
http://hotfile.com/dl/92872285/1430e...part1.rar.html
http://hotfile.com/dl/92872299/2c39e...part2.rar.html
http://hotfile.com/dl/92872309/5fcd1...part3.rar.html
Akrep Burcu ( Kova Burcu). Su tabiatlidir. Satürn etkilidir. Nemli ve sicak. Sabah ve gün agarirken etkilidir. Sabah-öglen arasi etkisi fazladir. Cumartesi özel gündür. Güzellik, iyilik, sessizlik, rahatlik verir ve ferahlatici özelligi vardir. Karaciger, kalp ve ruhlarin iltihabini söndürür ve yok eder. Mide hararetini giderici özelligi vardir. Büyük erkeklerde görülen gizli atesli nöbeti ve günde bir kere gelen atesli nöbetin giderilmesinde faydalidir. Sol omuza etkilidir. Sitma hastaligina iyidir. Baris duygusu verir. Iç organlara etkilidir. Tabiat ile birlestirir. Içindeki, gizli pentatonik yapi sebebiyle, kendine güven ve kararlilik duygusu verir; bundan dolayi otistik ve spastik hastalara faydalidir. En eski makamlardan biridir. En az alti asirliktir. Mert bir ifadesi vardir. Kalp, karaciger ve mide için faydalidir. “Küçük sevgili” ve “Hüseyin ile ilgili” demektir.
5) HICAZ MAKAMI:
Yay Burcu. Ates tabiatli. Sicak özellik gösterir. Jüpiter baglantilidir. Yatsidan sabaha kadar olan zamanda etkisi fazladir. Kuru- soguk nedenli hastaliklar için faydalidir. Kemiklere, beyne ve çocuk hastaliklarina tedavi edici etkisi vardir. Üro-genital sisteme ve böbreklere etki gücü fazladir. Alçakgönüllülük duygusu verir. Düsük nabiz atimini yükseltir ve gögüs bölgesi diger önemli etki alanidir. En eski makamlardandir. Zengüle ve Zirgüle makamlari ile yakinlik gösterir. Adini Arabistan´daki Hicaz bölgesinden almistir.
6) ACEMASIRAN MAKAMI:
http://hotfile.com/dl/92861280/ef562...part1.rar.html
http://hotfile.com/dl/92861349/1e648...part2.rar.html
http://hotfile.com/dl/92861360/e36f7...part3.rar.html
Ates tabiatlidir. Kuru-sicak makamdir. Fecirden kusluk vaktine kadar etkilidir. Kemiklere ve beyne etkilidir. Vücutta yag dengesine yardim eder. Yaraticilik duygusu ve ilham verir. Durgun düsünce ve duygulari canlandirir. Hanimlarda dogumu kolaylastirir. Anne karnindaki çocugun yanlis duruslarinin düzelmesine yardim eder. Agri giderici ve spazm çözücü özelligi vardir. Lezzet verir, gevsemeye yardimci olur. En eski sed makamlardandir.
7) SEGAH MAKAMI:
http://hotfile.com/dl/92913445/3d40c...part1.rar.html
http://hotfile.com/dl/92913443/aacc3...part2.rar.html
http://hotfile.com/dl/92913451/a6dbd...part3.rar.html
Su ve toprak tabiatlidir. Soguk makamdir. Kusluktan ikindiye kadar olan zamanda etkilidir. Hararetten meydana gelen sismanlik, uykusuzluk, yüksek nabiz, kalp, ciger ve kas rahatsizliklarina faydalidir. Beyin nöronlarina etkisi vardir. Mistik duygular olusturur. XIV. Yüzyildan eskidir.
SABA MAKAMI:
http://hotfile.com/dl/92904499/04f19...part1.rar.html
http://hotfile.com/dl/92906576/e7b6b...part2.rar.html


Secaat, cesaret, kuvvet ve rahatlik verir. Seher vaktinde daha etkilidir.


9) BUSELIK MAKAMI:
http://hotfile.com/dl/92864319/be6c7...part1.rar.html
http://hotfile.com/dl/92864330/5f513...part2.rar.html
http://hotfile.com/dl/92867901/d9b00...part3.rar.html


Nihavend makami ile benzer özelligi gösterir.


10) ISFAHAN MAKAMI:
http://hotfile.com/dl/92875209/7f69c...part1.rar.html
http://hotfile.com/dl/92876810/85a27...part2.rar.html
http://hotfile.com/dl/92875403/87164...part3.rar.html
Ikizler Burcu (Yengeç Burcu); Hava tabiatli, ikindi ile yatsi arasi etkilidir. Su baglantisi vardir. Soguk ve nemlidir. Beyaz balgam ile ilgilidir. Disi, gece karakterli, Pazartesi baglantilidir. Soguk tabiatli oldugu gibi, atesli hastaliklardan vücudu koruyucu özelligi vardir. Ense, boyun, omuzlar ve sol dirsek için etkilidir. Güven hissi, uyum saglama, hareket yetenegi, zihin açikligi, gönül yenileme, düzgünlük verme, zekayi açma ve hatiralari tazeleme özelligi vardir. En az yedi asirlik bir makamdir.
11) NEVA MAKAMI:
http://hotfile.com/dl/92879972/44a9b...part1.rar.html
http://hotfile.com/dl/92879986/17a67...part2.rar.html
http://hotfile.com/dl/92880505/16733...part3.rar.html
Kova Burcu (Oglak Burcu); Satürn. Hava tabiatli, kuru-soguk özellik gösterir. Kara safra baglantilidir. Disi özellik gösterir. Gece ve kusluktan ikindiye kadar olan zamanda etkisi fazladir. Gögsün sag tarafina, böbreklere, omurilik, kalça ve uyluk bölgelerine etkisi vardir. Üzüntüyü giderir ve lezzet verir. Gönül oksayan makam adiyla bilinir. Kötü fikirleri kovdugu, cesaret ve yigitlik verdigi, gönül sevinci olusturdugu ileri sürülür. Kuvvet ve kahramanlik duygulari meydana getirir. Akil hastaliklarinin tedavisinde faydalidir. En eski makamlardandir. Bulug çagindaki kiz çocuklarinin kadin hastaliklarina tedavi etkisi vardir. “Ses, seda, makam ve ahenk” demektir.
12) IRAK MAKAMI:
http://hotfile.com/dl/92872864/1a1e2c9/.html
Boga Burcu; Venüs baglantilidir. Toprak tabiatlidir. Kusluk ve ikindi vakti etkilidir. Kuru-soguk karakterdedir. Kara safra ile iliskilidir. Karakteri disi olup, etkisi Cuma günü ve geceleri fazladir. Menenjit, beyin ve akil hastaliklarina faydalidir. Omuz, kol, sol kol ve ellere etkilidir. Basin üst tarafina etkisi belirtilmektedir. Lezzet verir, düsünme ve kavrama konusunda etkilidir. Korku gidericidir. Saldirganligi önleyici ve nevrotik hastalari tedavi edici etkisi vardir. Tarih olarak en az 7 asirliktir. Spiritüel tesiri görülür. Irak-i Acem´den gelmektedir.


13) BÜZÜRK MAKAMI:
http://hotfile.com/dl/92820260/15cc110/buezuerk.7z.html
Aslan Burcu. Ates, Günes. Soguk ve sicak-kuru tabiatlidir. Fecirden kusluk vaktine kadar etkili olmaktadir. Kara safra, disi ve gece baglantili olup, Merkür gezegeni ve Çarsamba günü ile ilgilidir. Zihni temizler, vesvese ve korkuyu def eder. Fikre yön verir. Kulunç ve beyin hasari ile ortaya çikan siddetli hastaliklara yararlidir. Güç kazandirir. Boyun, bogaz, gögüs, ciger ve kalp ve yan bögür (basen) için etkilidir. Farsça “büyük” demektir. Yedi-sekiz asirlik bir makamdir.


14) ZIREFKEND MAKAMI:
http://hotfile.com/dl/92919773/4d7d2...part1.rar.html
http://hotfile.com/dl/92922312/d6d17...part2.rar.html
http://hotfile.com/dl/92923056/f5d40...part3.rar.html
Yengeç Burcu. Merkür. Su tabiatli. Uyku vakti etkilidir. Sicak- nemli özellige sahiptir. Kan, erkek ve gündüz baglantilari vardir; günü Çarsamba´dir. Sirt, mafsal agrilarina ve kulunca faydalidir. Beyinle ilgili agiz çarpilmasina, kalp, ciger, gögüs, kalça ve sag omuza etkilidir. Meclisin nesesini arttirir, derin duygu hissi verir. Farsça “dösek ( yatak)” demektir. XIII. asirdan önceye aittir.


15) ZENGÜLE MAKAMI:
http://hotfile.com/dl/92914594/8ae5407/zeng.html
http://hotfile.com/dl/92919750/6f116df/zeng.html
http://hotfile.com/dl/92922856/48821f2/zeng.html
Basak Burcu ( Terazi Burcu). Venüs etkisi. Toprak tabiatli, sicak ve nemli. Günbatimindan sonra etkilidir. Hava baglantilidir. Kan, erkek, gündüz ve Cuma günü iliskisi vardir. Kalça eklemleri ve bacak içleri ile ilgisi bulunur. Kalp hastaliklarina, menenjit ve beyin hastaliklarina etkilidir. Beyin hastaliklari ve ruh hastaliklarinin tedavisi için mide ve karaciger atesini yok eder. XIII. asirdan önce Hicaz makamindan ayrilarak olusmustur. Hayal ve sirlar telkin eder, uyku verir masal duygusu verir. Farsça “çingirak, def pulu, zil” demektir. Iran mitolojisinde bir Türk kahramanin
http://hotfile.com/dl/92820260/15cc110/buezuerk.7z.html